Fluoksetyna to jeden z najpopularniejszych leków podawanych pacjentom zmagającym się z chorobami psychicznymi. Jak jednak powstała? Jaki jest mechanizm jej działania? W jakich chorobach się ją podaje i co powinno być przeciwwskazaniem do jej zażywania?
Jest rok 1970. Dwaj farmaceuci z firmy Eli Lilly and Company – Bryan Molloy oraz Robert Rathbun – rozpoczynają pracę nad lekiem, który ma pomóc w leczeniu depresji. Naukowcy wiedzą, że takie własności wykazuje difenhydramina, ale chcą znaleźć jej pochodną, która będzie cechowała się wyższą wydajnością i silniejszym działaniem. Po zsyntetyzowaniu dziesiątek środków, wreszcie powstaje fluoksetyna – lek, który, jak się później okaże, całkowicie odmieni oblicze współczesnej psychiatrii. Pod nazwą Prozac pojawia się na rynku dopiero w roku 1988, by potem znaleźć się w składzie innych preparatów.
Fluoksetyna – mechanizm działania
Fluoksetyna należy do grupy leków SSRI – a więc selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny. Oznacza to, że hamuje ona wchłanianie się serotoniny do neuronów presynaptycznych. Mówiąc mniej skomplikowanym językiem, jej działanie polega na blokowaniu receptorów serotoninowych i odblokowaniu wydzielania neuroprzekaźników – noradrenaliny oraz dopaminy, przez co pacjent mniej dotkliwie odczuwa skutki zaburzeń w gospodarce neuroprzekaźnikowej. Dzięki temu zaś poprawie ulega jego nastrój.
Kiedy stosuje się fluoksetynę?
To działanie sprawia, że fluoksetyna stosowana jest przede wszystkim w leczeniu depresji oraz pozostałych zaburzeń dysforycznych – między innymi zespołu napięcia przedmiesiączkowego, choroby afektywnej dwubiegunowej, oraz zespołu lęku napadowego. Co ważne, fluoksetyna, ze względu na korzystny wpływ na gospodarkę neuroprzekaźnikową, z powodzeniem jest również stosowana w leczeniu bulimii oraz pozostałych zaburzeń odżywiania. Tak szerokie spektrum zastosowań fluoksetyny i jej obecność w dziesiątkach różnych preparatów (między innymi Seronil, Bioxetin, Fluxemed czy znany Prozac) sprawiają, że fluoksetyna stała się jednym z najpopularniejszych leków stosowanych w psychiatrii i została okrzyknięta „pigułką szczęścia”.
Fluoksetyna. Działania niepożądane
Warto jednak pamiętać, że tak wszystkie leki, fluoksetyna wykazuje pewne działania niepożądane. Mogą to być zaburzenia pracy układu pokarmowego, zmniejszenie apetytu, spadek masy ciała, alergie oraz wysypka. Pacjenci zażywający fluoksetynę muszą ponadto przygotować się na zaburzenia libido oraz czynności seksualnych, suchość w ustach, napady ziewania oraz bezsenność. Przyjmowanie preparatów zawierających fluoksetynę może ponadto skutkować napadami nieuzasadnionej agresji, niepokojem psychoruchowym, omamami i dezorientacją. Jeśli lek ten stosowany jest pod kontrolą lekarza, takie objawy nie powinny jednak być powodem dużych zmartwień. W zdecydowanej większości przypadków bowiem mijają lub słabną w miarę czasu trwania kuracji, a po jej zakończeniu całkowicie znikają.
Czytaj także: Fluoksetyna – działanie, skutki uboczne i preparaty